Sinterklaas Surprise Service

Zwarte Piet?

Een echte Piet herken je aan de zwarte make-up, rode lippenstift, gepermanente krullen (pruik...), het kraagje, een muts en de maillot. Wij zeggen wel hij en hem, maar Piet heeft nogal wat vrouwelijke kenmerken. Opvallend veel hulp-Pieten hebben zelfs echte borstjes in de wijde blouse en een overdreven ruime pofbroek.

Een populaire verklaring over de oorsprong van Piet is het verhaal over de Ethiopische slaaf Piter die door Nicolaas werd vrijgekocht. Als dank zou hij de Sint voortaan als knecht dienen. Was die Piter soms een eunuch, een seksloze (gecastreerde) bediende?

De eerste 'Sinterklaasfeesten' werden in Frankrijk gevierd. De scholieren kozen op 5 december één kind die bisschop (hun beschermheilige Sint Nicolaas) mocht spelen. Hij moest het opnemen tegen een horde zwartgeschminkte duiveltjes. Voor de volwassenen was geld of eten geven de beste manier om van de kwelgeestjes af te komen. 

Het feest duurde tot 28 december, de dag van 'Onnozele kinderen', de herdenking van de kindermoord door koning Herodes. Die eerste zwarte pieten waren dus helemaal geen knechtjes van de Sint. Zij leken meer op Herne, de zwarte gehoornde duivel uit de tijd van afgoden zoals Wodan.

Toen Sinterklaas een echt populair volksfeest werd in Nederland had de Sint één Piet. Een zwarte knecht die was gemodelleerd naar de Moorse bediende zoals die in de 17e eeuw populair was in de hogere Spaanse kringen.

Ook toen was de rol van Zwarte Piet die van een duiveltje. De Sint gaf lekkers aan wie zoet was en de knecht sloeg wie stout was met zijn roe. En als je heel stout was, nam hij je zelfs mee in zijn zak.

Piet was dus de boeman en Zwarte Pieten werd een populair kaartspel, met de Piet als ongelukskaart.

Gelukkig is het contrast tussen goed en kwaad (wit en zwart, Sint en Piet) na de tweede wereldoorlog geleidelijk verdwenen.

De Sint kreeg een heel leger Pieten die uitgroeiden tot onmisbare, kindvriendelijke gastarbeiders. Prompt werd ook de geschiedenis herschreven en stamden de Pieten af van schoorsteenvegers (daarom zijn ze zwart en hebben ze een roe en zak bij zich).

Maar de twijfel over de ware aard van Zwarte Piet blijft. Het strooien met pepernoten en de roe worden beschouwd als vruchtbaarheidssymbolen. En als Sint en Piet in Spanje zijn denken de meeste mensen bij roe en zak ook aan iets heel anders.

Zwarte Piet..?  ik weet het niet!
 

[vorige pagina] [print pagina] [volgende pagina]

menu

surprisetips
surpriseservice
rijm=lijm
cadeau-ideëen
snoep=goed
Sinterklaas?
Zwarte Piet?
Sinterklaasexamen
links


zoz